O‘zbekiston Respublikasining 1994-yil 5-mayda qabul qilingan “Bankrotlik to‘g‘risida”gi Qonunining 1998-yil 28-avgustda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi
Qonuni bilan tasdiqlangan tahririga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1998-yil, № 9, 167 va 168-moddalar; 1999-yil, № 9, 229-modda; 2000-yil, № 56, 153-modda; 2001-yil, № 12, 23-modda) o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritilib, uning yangi tahriri tasdiqlansin (
ilova qilinadi).
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan qoidalar bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar soddalashtirilgan tartibda ko‘rib chiqilayotganda qo‘llanilmaydi.
Bankrotlik to‘g‘risidagi ish ushbu Qonun 4-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan alomatlar mavjud bo‘lganda iqtisodiy sud tomonidan qo‘zg‘atilishi mumkin, bundan ushbu Qonunda nazarda tutilgan hollar mustasno.
Ushbu Qonunning 4-moddasida nazarda tutilgan alomatlar mavjud bo‘lganda, qarzdor bankrotlik to‘g‘risida ish qo‘zg‘atish haqidagi ariza bilan iqtisodiy sudga murojaat qilishga haqli.
Qarzdorning, tugatish komissiyasining yoki tugatuvchining arizasi ushbu moddaning birinchi va
ikkinchi qismlarida nazarda tutilgan holatlar yuzaga kelgan paytdan e’tiboran bir oydan kechiktirmay iqtisodiy sudga yuborilishi kerak.
Qarzdor rahbari, tugatish komissiyasi a’zolari yoki tugatuvchi tomonidan iqtisodiy sudga qarzdorning arizasi taqdim etilmaganligi ushbu Qonun 8-moddasining uchinchi qismida nazarda tutilgan muddat tugaganidan keyin yuzaga kelgan qarzdorning kreditorlar oldidagi pul majburiyatlari va (yoki) majburiy to‘lovlar bo‘yicha qarzdor rahbarining, tugatish komissiyasi a’zolarining yoki tugatuvchining subsidiar javobgarligiga sabab bo‘ladi.
Kreditorlar yig‘ilishida ushbu modda beshinchi qismining ikkinchi va
uchinchi xatboshilarida ko‘rsatilgan masalalarni ko‘rib chiqishda birinchi, ikkinchi va uchinchi guruh kreditorlari ovoz berish huquqiga ega.
Kreditorlar yig‘ilishida ushbu modda beshinchi qismining to‘rtinchi,
beshinchi,
oltinchi va
yettinchi xatboshilarida ko‘rsatilgan masalalarni ko‘rib chiqishda birinchi hamda ikkinchi guruh kreditorlari ovoz berish huquqiga ega.
Lozim darajada xabardor etish deganda kreditorga, vakolatli organga, shuningdek ushbu Qonunning 10-moddasiga muvofiq kreditorlar yig‘ilishida ishtirok etish huquqiga ega boshqa shaxsga kreditorlar yig‘ilishi o‘tkazilishi haqidagi xabarni kreditorlar yig‘ilishi o‘tkaziladigan sanadan kamida ikki hafta oldin pochta aloqasi orqali yoki bunday xabar kreditorlar yig‘ilishi o‘tkaziladigan sanadan kamida besh kun oldin olinishini ta’minlovchi boshqa usul bilan yuborish tushuniladi.
Sud boshqaruvchisi kreditorlar qo‘mitasining yoki ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan kreditorlarning talabiga binoan chaqirilayotgan kreditorlar yig‘ilishi kun tartibining masalalari ta’rifiga o‘zgartishlar kiritishga haqli emas.
Kreditorlar yig‘ilishi kreditorlar qo‘mitasining yoki ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan kreditorlarning talabiga binoan tegishli ariza bilan sud boshqaruvchisiga murojaat etilgan paytdan e’tiboran kechi bilan o‘ttiz kunlik muddat ichida sud boshqaruvchisi tomonidan chaqiriladi.
Agar kreditorlarning yig‘ilishida ushbu moddaning uchinchi qismida nazarda tutilgan qarorlarni qabul qilish uchun ovoz berish huquqiga ega bo‘lgan kreditorlarning zarur kvorumi bo‘lmasa, kreditorlarning takroriy yig‘ilishi chaqiriladi, basharti kreditorlarning yig‘ilishi o‘tkaziladigan sana, vaqt va joy to‘g‘risida kreditorlar lozim darajada xabardor etilgan bo‘lsa, ushbu takroriy yig‘ilish bunday qarorlarni ovoz berish huquqiga ega bo‘lgan va yig‘ilishda hozir bo‘lgan kreditorlar sonining ko‘pchilik ovozi bilan qabul qilishga vakolatli hisoblanadi.
Ushbu Qonunda qarzdor yakka tartibdagi tadbirkorga yoki yakka tartibdagi tadbirkor maqomini yo‘qotgan jismoniy shaxsga nisbatan manfaatdor shaxs deyilganda uning xotini (eri), ota-onasi, buva-buvilari, aka-ukalari, opa-singillari hamda bolalari, nevaralari, chevaralari, evaralari, aka-uka va opa-singillarining bolalari, nevaralari, chevaralari, evaralari, xotinining (erining) ota-onasi, aka-ukalari va opa-singillari tushuniladi. Iqtisodiy sud ushbu moddaning ikkinchi qismida ko‘rsatilgan asoslarga binoan, bankrotlik to‘g‘risidagi ishda ishtirok etayotgan shaxslar taqdim etgan dalillar bo‘lgan taqdirda, sud boshqaruvchiligiga tavsiya etilgan nomzodni bu vazifaga tayinlashni rad etishga yoki sud boshqaruvchisini o‘z vazifasini bajarishdan ozod etishga haqli.
Ushbu moddaning to‘rtinchi qismida ko‘rsatilgan talablar bankrotlikning soddalashtirilgan taomilini amalga oshirayotgan sud boshqaruvchilariga nisbatan tatbiq etilmaydi.
Ushbu Qonunning 4-moddasida nazarda tutilgan bankrotlik alomatlari yuzaga kelgan taqdirda, qarzdorning rahbari bu haqda qarzdorning muassislariga (ishtirokchilariga), boshqaruv organlariga yoki qarzdorning mol-mulki egasiga yozma shaklda xabar qilishi shart.
Bankrotlik to‘g‘risidagi ish ushbu Qonunning 6-moddasiga muvofiq iqtisodiy sudga murojaat etish huquqiga ega bo‘lgan shaxsning (organning) arizasi asosida qarzdor davlat ro‘yxatidan o‘tgan erdagi iqtisodiy sud tomonidan qo‘zg‘atiladi.
Qarzdorning bankrotligi to‘g‘risidagi ishlar O‘zbekiston Respublikasining Iqtisodiy protsessual kodeksida nazarda tutilgan qoidalar bo‘yicha, ushbu Qonunda belgilangan o‘ziga xos xususiyatlarni inobatga olgan holda iqtisodiy sud tomonidan ko‘rib chiqiladi.
Qarzdorning o‘zini bankrot deb topish to‘g‘risidagi arizasiga O‘zbekiston Respublikasining Iqtisodiy protsessual kodeksida nazarda tutilgan hujjatlardan tashqari qarz borligini, shuningdek kreditorlarning talabini qarzdor to‘la hajmda qondirishga qodir emasligini, qarzdorning arizasiga asos bo‘lgan boshqa holatlarni tasdiqlovchi hujjatlar ilova qilinadi.
Ushbu moddaning birinchi va
ikkinchi qismlarida ko‘rsatilgan hujjatlarning asl nusxasi yoki talab darajasida tasdiqlangan nusxalari ilova qilinadi.
Kreditorning qarzdorni bankrot deb topish to‘g‘risidagi arizasiga O‘zbekiston Respublikasining Iqtisodiy protsessual kodeksida nazarda tutilgan hujjatlardan tashqari qarzdorning kreditor oldidagi pul majburiyatlarini, shuningdek bu majburiyatlar bo‘yicha qarzi borligini va uning miqdorini, kreditorning arizasiga asos bo‘lgan boshqa holatlarni tasdiqlovchi hujjatlar ilova qilinadi.
Agar ushbu Qonun 5-moddasining ikkinchi qismida nazarda tutilgan shart buzilgan bo‘lsa, sudya qarzdorni bankrot deb topish to‘g‘risidagi arizani qabul qilishni rad etadi.
Agar qarzdorni bankrot deb topish to‘g‘risidagi ariza ushbu Qonunning 37 — 41-moddalarida nazarda tutilgan talablarga muvofiq bo‘lmasa, sudya arizani qaytaradi. Ariza bilan murojaat etish qarzdorning rahbari uchun majburiy bo‘lgan va arizaga ushbu Qonunning
38-moddasida nazarda tutilgan hujjatlar ilova qilinmagan hollarda bunday ariza iqtisodiy sud tomonidan qabul qilinadi, yetishmayotgan hujjatlar esa bankrotlik to‘g‘risidagi ishni sud muhokamasiga tayyorlash tartibida talab qilib olinadi.
Kreditorlarning talablarini ta’minlashga doir, O‘zbekiston Respublikasining Iqtisodiy protsessual kodeksida nazarda tutilgan chora-tadbirlardan tashqari iqtisodiy sud bitimlarni sud boshqaruvchisi roziligisiz tuzishni taqiqlab qo‘yishga, qarzdorga qimmatli qog‘ozlarni, valyuta qimmatliklarini va boshqa mol-mulkni saqlash uchun uchinchi shaxslarga topshirishni yuklashga hamda qarzdorning mol-mulki saqlanishini ta’minlashga qaratilgan boshqa chora-tadbirlar ko‘rishga haqli.
Qarzdorni bankrot deb topish to‘g‘risidagi ariza yuzasidan yozma fikrda O‘zbekiston Respublikasining Iqtisodiy protsessual kodeksida nazarda tutilgan ma’lumotlar ko‘rsatiladi. Qarzdorning yozma fikri yo‘qligi bankrotlik to‘g‘risidagi ish ko‘rilishiga monelik qilmaydi.
Ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan ma’lumotlarni e’lon qilish bilan bog‘liq xarajatlarni qoplash, agar ushbu Qonunda yoki kreditorlar yig‘ilishining yoxud kreditorlar qo‘mitasining qarorida boshqacha qoida nazarda tutilgan bo‘lmasa, qarzdorning pul mablag‘lari hisobidan amalga oshiriladi. Qarzdorda pul mablag‘lari bo‘lmasa, bunday ma’lumotlarni e’lon qilish haqini to‘lashni sud boshqaruvchisi amalga oshiradi, bu mablag‘lar keyinchalik qarzdorning mol-mulki hisobidan qoplanadi.
Mazkur moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan ma’lumotlarni e’lon qilish bilan bog‘liq xarajatlarni qoplash, agar ushbu Qonunda boshqacha qoida nazarda tutilgan bo‘lmasa, qarzdorning mol-mulki hisobidan yoki kreditorlar yig‘ilishi yoxud kreditorlar qo‘mitasi tomonidan amalga oshiriladi. Qarzdorda e’lon qilish xarajatlarini qoplashga yetarli mol-mulk bo‘lmasa, xarajatlarni qoplash kreditorlar yig‘ilishi yoki kreditorlar qo‘mitasining qaroriga muvofiq amalga oshiriladi.
Sud xarajatlari, shu jumladan to‘lov kechiktirilgan yoki bo‘lib-bo‘lib to‘lanadigan davlat boji bo‘yicha xarajatlar, ma’lumotlarni ushbu Qonunning 52 va
53-moddalarida nazarda tutilgan tartibda rasmiy nashrda e’lon qilish xarajatlari, shuningdek sud boshqaruvchilariga haq to‘lash xarajatlari qarzdorning mol-mulkiga tegishli bo‘lib, ana shu mol-mulk hisobidan navbatdan tashqari qoplanadi.
Kelishuv bitimida ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan xarajatlarni taqsimlashning boshqacha tartibi nazarda tutilishi mumkin.
Iqtisodiy sudning ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan ajrimiga apellatsiya shikoyati kelishmovchiliklarni ko‘rib chiqish natijalari yuzasidan iqtisodiy sud ajrim chiqargan paytdan e’tiboran o‘n kun ichida beriladi va u iqtisodiy sudga kelib tushgan paytdan e’tiboran o‘n kun ichida ko‘rib chiqilishi lozim.
Kuzatuvning joriy etilishi qarzdorning rahbarini hamda qarzdorning ushbu moddaning ikkinchi va
uchinchi qismlarida belgilangan cheklovlar bilan o‘z vakolatlarini amalga oshirishni davom ettirayotgan boshqa boshqaruv organlarini chetlashtirish uchun asos hisoblanmaydi.
ushbu Qonunning 63-moddasida nazarda tutilgan hollarda kuzatuv davrida kreditorlarning talablarini bajarishga e’tiroz bildirish;
qarzdorning mol-mulki but saqlanishini ta’minlash yuzasidan qo‘shimcha choralar ko‘rish haqidagi, shu jumladan muvaqqat boshqaruvchining roziligisiz ushbu Qonunning 64-moddasida nazarda tutilmagan bitimlar tuzishni taqiqlash haqidagi, mol-mulkni saqlash uchun uchinchi shaxslarga berish haqidagi, shuningdek bunday choralarni bekor qilish haqidagi iltimosnoma bilan iqtisodiy sudga murojaat etish;
Agar kreditorlarning birinchi yig‘ilishida bankrotlik taomillaridan birini qo‘llash haqida qaror qabul qilinmagan bo‘lsa yoki iqtisodiy sudga uning qarorlaridan hech biri ushbu Qonunning 10-moddasida belgilangan muddatda taqdim etilmagan bo‘lsa, iqtisodiy sud bankrotlik alomatlari bo‘lgan taqdirda, agar ushbu moddada boshqacha qoida belgilangan bo‘lmasa, qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
Qarzni uzish jadvaliga muvofiq qondirilishi lozim bo‘lgan pul majburiyatlari va (yoki) majburiy to‘lovlar bo‘yicha kreditorning talablari summasiga O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 327-moddasida nazarda tutilgan tartibda va miqdorda foizlar hisoblanadi. Bu foizlar sud sanatsiyasini joriy etish haqida iqtisodiy sud ajrim chiqargan paytdan e’tiboran va kreditorning talabini qanoatlantirish paytigacha, agar bunday qanoatlantirish ro‘y bermasa, qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilish paytigacha kreditorning talablari summasiga qo‘shib yozilishi lozim.
ushbu Qonun 79-moddasining beshinchi qismida nazarda tutilgan hollarda qarzdorning bitimlari va qarorlarini kelishib olish hamda mazkur bitimlar va qarorlar haqida kreditorlarga axborot taqdim etish;
ushbu Qonunning 59 va
70-moddalarida belgilangan hollarda va tartibda qarzdorning kreditorlar talablarini tan olish yoki bunday talablarni aniqlangan deb topish uchun asoslarni tasdiqlash bo‘yicha harakatlari yoxud qarzdorning kreditorlar talablarini ko‘rib chiqish borasidagi harakatsizligi ustidan iqtisodiy sudga shikoyat berish;
ushbu Qonunning 12-moddasida nazarda tutilgan hollarda kreditorlarning yig‘ilishini chaqirishi;
Sanatsiya qiluvchi boshqaruvchi o‘z tashabbusiga ko‘ra yoki kreditorlar qo‘mitasining qarori asosida ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan asoslar yuzaga kelgan paytdan e’tiboran ikki hafta ichida sud sanatsiyasini muddatidan ilgari tugatish to‘g‘risida iltimosnoma bilan iqtisodiy sudga murojaat qilish haqidagi masalani ko‘rib chiqish uchun kreditorlar yig‘ilishini chaqirishi shart.
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan pul majburiyatlari va (yoki) majburiy to‘lovlar yuzasidan moratoriyning amal qilish muddati mobaynida:
Tashqi boshqaruv joriy etilgan paytdagi pul majburiyatlari va (yoki) majburiy to‘lovlar bo‘yicha kreditorlar talablarining summasiga O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 327-moddasida nazarda tutilgan tartibda va miqdorda foizlar hisoblanadi. Bu foizlar qarzdorga nisbatan tashqi boshqaruv joriy etilgan sanadan e’tiboran bir navbatdagi talablarga va iqtisodiy sud tomonidan shu navbat talablari bo‘yicha kreditorlar bilan hisob-kitoblarni boshlash haqida ajrim chiqariladigan sanaga qadar yoki qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilinadigan paytga qadar hisoblanadi. Hisoblab chiqarilgan foizlar summasi kreditorga asosiy qarz summasini to‘lash bilan bir vaqtda to‘lanishi lozim.
Moratoriy tashqi boshqaruvchi shartnomani bajarishdan ushbu Qonunning 102-moddasiga muvofiq bosh tortganligi oqibatida yetkazilgan zararlarning o‘rnini qoplash to‘g‘risidagi kreditorlar talablariga ham tatbiq etiladi.
Ushbu moddaning ikkinchi va
uchinchi qismlarida nazarda tutilgan qoidalar bajarilish muddati tashqi boshqaruv joriy etilganidan keyin boshlangan pul majburiyatlari va (yoki) majburiy to‘lovlarga nisbatan qo‘llanilmaydi.
Kreditorlar yig‘ilishi tomonidan qaror qabul qilishning ushbu Qonunning 13-moddasida nazarda tutilgan tartibiga muvofiq kreditorlarning eng ko‘p ovozini olgan shaxsning nomzodi iqtisodiy sudga taklif etiladi.
ushbu Qonunning 18-moddasiga muvofiq tashqi boshqaruvchi etib tayinlanishiga monelik qiladigan holatlar aniqlangan taqdirda;
ushbu Qonunning 101-moddasida nazarda tutilgan cheklovlarni hisobga olgan holda qarzdorning mol-mulkini tasarruf etish;
ushbu Qonunning 102-moddasida belgilangan tartibda qarzdorning shartnomalarini bajarish rad etilishini ma’lum qilish.
Kreditorlarning ushbu moddaning uchinchi qismida nazarda tutilgan muddatda e’tirozlar bildirilmagan talablari tashqi boshqaruvchi tomonidan aniqlanadigan miqdorda, tarkibda va ularni qondirish navbatida aniqlangan talablar deb hisoblanadi.
Kreditorlarning tashqi boshqaruvchi tomonidan aniqlangan talablari miqdori, tarkibi va ularni qondirish navbati xususidagi ushbu Qonunning 99-moddasida belgilangan muddatlarda berilgan e’tirozlari iqtisodiy sud tomonidan mazkur e’tirozlar olingan sanadan e’tiboran bir oydan kechiktirmay ko‘rib chiqiladi.
Ushbu moddaning ikkinchi va
uchinchi qismlarida nazarda tutilgan hollarda shartnoma barcha taraflar tomonidan shunday shartnoma yuzasidan tashqi boshqaruvchining shartnomani bajarishdan bosh tortishi to‘g‘risidagi arizasi olingan paytdan e’tiboran bekor qilingan deb hisoblanadi.
Ushbu moddaning birinchi qismi normalari buzilgan holda tuzilgan bitimlar, agar ular ilgari qarzdorning tashqi boshqaruvchisi vazifasini bajargan shaxs tomonidan tuzilgan bo‘lsa, kreditorning, shuningdek yangi tayinlangan tashqi boshqaruvchining arizasiga binoan iqtisodiy sud tomonidan haqiqiy emas deb topilishi mumkin.
Qarzdorning to‘lov qobiliyati ushbu Qonunning 4-moddasida belgilangan bankrotlik alomatlari bo‘lmagan taqdirda tiklangan deb e’tirof etiladi.
Agar ushbu moddaning birinchi va
beshinchi qismlarida nazarda tutilgan muddatlarda iqtisodiy sudga tashqi boshqaruv rejasi taqdim etilmagan bo‘lsa, iqtisodiy sud qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilishga haqli.
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan chora-tadbirlardan tashqari bankrotlik to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha davlat organining taqdimnomasiga binoan ustav fondida davlat ulushi bo‘lgan korxonaning faoliyat ko‘rsatmayotgan obyektlarini konservatsiya qilish to‘g‘risida iqtisodiy sud ajrim chiqarishi mumkin.
Korxona (biznes) sotilayotganida qarzdorning tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishga mo‘ljallangan barcha turdagi mol-mulki, shu jumladan yer uchastkalari, binolari, inshootlari, uskunalari, inventari, xomashyosi, mahsuloti, talab qilish huquqlari, shuningdek qarzdorning xususiy alomatlarini aks ettiruvchi vositalari (firma nomi, tovar belgilari, xizmat ko‘rsatish belgilari), uning tovarlari, ishlari va xizmatlari, qarzdorga tegishli bo‘lgan boshqa mutlaq huquqlar o‘zga shaxslarga o‘tkaziladi, boshqa shaxslarga topshirilishi mumkin bo‘lmagan huquq va majburiyatlar bundan mustasno. Takroriy kim oshdi savdosini o‘tkazish maqsadida tashqi boshqaruvchi kreditorlar yig‘ilishi yoki kreditorlar qo‘mitasining qaroriga muvofiq korxonani (biznesni) sotish to‘g‘risidagi yangi xabarni amalga oshmagan deb topilgan yoki korxona (biznes) sotilmagan kim oshdi savdosining sanasidan e’tiboran o‘n besh kun ichida, ushbu Qonunning mazkur moddasida va 53-moddasida nazarda tutilgan tartibda e’lon qiladi. Bunda kim oshdi savdosi xabar e’lon qilingan sanadan e’tiboran kamida o‘n besh kunlik muddat o‘tgach, o‘tkaziladi. Korxonani (biznesni) sotish narxi kreditorlar yig‘ilishi yoki kreditorlar qo‘mitasining qaroriga ko‘ra pasaytirilishi mumkin, biroq bunda pasaytirish avvalgi kim oshdi savdosidagi narxning 10 foizidan ko‘p bo‘lmasligi kerak.
Agar korxona (biznes) ushbu moddaning o‘n to‘rtinchi qismida nazarda tutilgan shartlarda sotilmagan bo‘lsa, tashqi boshqaruvchi, ushbu Qonunda boshqacha qoida nazarda tutilgan bo‘lmasa, kreditorlar yig‘ilishi yoki kreditorlar qo‘mitasining qaroriga binoan korxonani (biznesni) ommaviy oferta vositasida kimoshdi savdosiga qo‘yishi va rasmiy nashrda ommaviy oferta to‘g‘risidagi taklif e’lon qilingach, kamida o‘n besh kundan keyin uning uchun eng yuqori narxni taklif qilgan shaxs bilan korxonaning (biznesning) oldi-sotdi shartnomasini tuzishi mumkin.
Kreditorlarning talablarini qondirish ushbu Qonunning 133 va
134-moddalarida belgilangan navbat tartibida amalga oshirilishi lozim.
Kreditorlar bilan hisob-kitoblar tamomlanganidan keyin tashqi boshqaruvchi ushbu Qonunning 142-moddasi talablariga muvofiq hisobot tayyorlaydi va ushbu Qonunning
144-moddasida belgilangan tartibda qarzdor korxonaning bankrotligi taomilini tugallaydi.
Ushbu modda birinchi qismining sakkizinchi xatboshisiga muvofiq ijro etilishi tugatilgan ijro hujjatlari qonun hujjatlarida belgilangan tartibda davlat ijrochilari tomonidan tugatish boshqaruvchisiga o‘tkazilishi lozim. Qarzdorning barcha majburiyatlari bajarilishiga faqat tugatishga doir ish yuritish doirasida yo‘l qo‘yiladi.
Qarzdorning yagona hisobvaraqlaridan kreditorlarga to‘lovlar ushbu Qonunning 133,
134 va
169-moddalarida nazarda tutilgan tartibda amalga oshiriladi hamda quyidagilar to‘lanadi:
qarzdorning ushbu Qonunning 143-moddasida nazarda tutilgan mol-mulki to‘g‘risidagi ma’lumotlar.
Kelishuv bitimi faqat xarajatlar qoplanganidan va ushbu Qonun 134-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan talablar hamda ish haqini to‘lash uchun pul mablag‘lari berilishini nazarda tutuvchi to‘lov hujjatlari bo‘yicha talablar qondirilganidan keyin iqtisodiy sud tomonidan tasdiqlanishi mumkin.
ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan xarajatlar qoplanganligini va talablar qondirilganligini tasdiqlovchi hujjatlar;
Ushbu Qonunning 149-moddasi birinchi qismida ko‘rsatilgan xarajatlarni qoplash va talablarni qondirishga doir majburiyatlar bajarilmagan taqdirda iqtisodiy sud kelishuv bitimini tasdiqlashni rad etadi.
Kelishuv bitimining haqiqiy emas deb topilishi ushbu Qonun 149-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan tartibda qoplangan xarajatlar va qondirilgan talablarni qarzdorga qaytarish majburiyatini keltirib chiqarmaydi.
Ushbu moddaning uchinchi qismida nazarda tutilgan talablarga rioya qilinmasligi qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash uchun asos bo‘ladi.
Tanlovning mazkur moddaning ikkinchi,
uchinchi va
to‘rtinchi qismlarida nazarda tutilmagan shartlari faqat kreditorlar yig‘ilishining roziligi bilan ushbu Qonunning
13-moddasida nazarda tutilgan tartibda belgilanishi mumkin.
Sud sanatsiyasini muddatidan ilgari tugatish, ushbu Qonunning 86-moddasi talablariga muvofiq, faqat qishloq xo‘jaligi ishlarining tegishli davri tugashi muddatini hamda yetishtirilgan tovar qishloq xo‘jaligi mahsulotini realizatsiya qilish uchun zarur bo‘lgan vaqtni inobatga olgan holda amalga oshirilishi mumkin.
Agar ushbu moddaning ikkinchi qismida ko‘rsatilgan shaxslar bir oy ichida qishloq xo‘jaligi korxonasining mol-mulkini va mulkiy huquqlarini sotib olish istagini bildirmasalar, sud boshqaruvchisi yoki qarzdorning rahbari mol-mulk qonun hujjatlariga muvofiq realizatsiya qilinishini amalga oshiradi.
Bankning bankrotligi to‘g‘risidagi ishda, ushbu Qonunning 36-moddasida nazarda tutilgan shaxslardan tashqari, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki va Fuqarolarning banklardagi omonatlarini kafolatlash fondi ham ishtirok etuvchi shaxslar deb hisoblanadi.
Sug‘urtalovchining bankrotligi to‘g‘risidagi ishda, ushbu Qonunning 36-moddasida nazarda tutilgan shaxslardan tashqari, sug‘urta faoliyatini tartibga solish sohasidagi maxsus vakolatli davlat organi ham ishtirok etuvchi shaxs deb hisoblanadi.
Sug‘urta qildiruvchilar (naf oluvchilar) ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan asoslarga binoan bekor qilingan shartnomalar bo‘yicha sug‘urtalovchiga to‘langan sug‘urta mukofotining sug‘urta shartnomasining amal qiladigan muddati bilan bu shartnoma amal qilgan muddat o‘rtasidagi farqqa mutanosib tarzdagi qismi, agar qonun hujjatlarida boshqacha qoida nazarda tutilgan bo‘lmasa, qaytarilishini talab qilishga haqli.
Qimmatli qog‘ozlar bozori professional ishtirokchisining bankrotligi to‘g‘risidagi ishda, ushbu Qonunning 36-moddasida nazarda tutilgan shaxslardan tashqari, qimmatli qog‘ozlar bozorini tartibga solish bo‘yicha vakolatli davlat organi ham ishtirok etuvchi shaxs deb hisoblanadi.
Qarzdor yakka tartibdagi tadbirkorning yoki yakka tartibdagi tadbirkor maqomini yo‘qotgan jismoniy shaxsning ushbu modda ikkinchi qismining qoidalariga muvofiq tugatish massasidan chiqariladigan mol-mulkining umumiy qiymati bazaviy hisoblash miqdorining ellik baravaridan ortiq bo‘lmasligi kerak. Bunday mol-mulk ro‘yxati iqtisodiy sud tomonidan tasdiqlanib, bu haqda ajrim chiqariladi, ajrim ustidan shikoyat berilishi (protest keltirilishi) mumkin.
Agar qarzdor yakka tartibdagi tadbirkor yoki yakka tartibdagi tadbirkor maqomini yo‘qotgan jismoniy shaxs ushbu moddaning ikkinchi qismida belgilangan muddatda kreditorlarning talablari qondirilganligini ko‘rsatuvchi dalil-isbotlarni taqdim etmagan va belgilangan muddatda kelishuv bitimini tuzmagan bo‘lsa, iqtisodiy sud qarzdor yakka tartibdagi tadbirkorni yoki yakka tartibdagi tadbirkor maqomini yo‘qotgan jismoniy shaxsni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
Ushbu moddaning uchinchi va
to‘rtinchi qismlarida nazarda tutilgan qoidalar yakka tartibdagi tadbirkor maqomini yo‘qotgan jismoniy shaxsni bankrot deb topish chog‘ida qo‘llanilmaydi.
Iqtisodiy sud ushbu Qonun 180-moddasining ikkinchi qismida nazarda tutilgan muddatda kreditorlar tomonidan bildirilgan talablarni ko‘rib chiqadi. Ko‘rib chiqish natijalari asosida iqtisodiy sud kreditorlarning talablarini qondirish tartibi va miqdori to‘g‘risida ajrim chiqaradi.
Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan holatlar aniqlangan taqdirda, tugatish komissiyasi (tugatuvchi) tugatilayotgan yuridik shaxsni bankrot deb topish to‘g‘risidagi ariza bilan iqtisodiy sudga yoki qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tegishli choralarni ko‘rishi uchun davlat soliq xizmati organlariga murojaat etishi shart.
Ushbu Qonun 185-moddasining ikkinchi qismida nazarda tutilgan talablarning buzilganligi yuridik shaxslarning yagona davlat reyestriga yuridik shaxs tugatilganligi to‘g‘risidagi yozuvni kiritishni rad etish uchun asos bo‘ladi.
Ushbu Qonun 185-moddasining ikkinchi qismida nazarda tutilgan talablar buzilishiga yo‘l qo‘ygan tugatish komissiyasining raisi yoki tugatuvchi tugatilayotgan yuridik shaxsning pul majburiyatlari va (yoki) majburiy to‘lovlari yuzasidan qondirilmagan talablar bo‘yicha subsidiar javobgar bo‘ladi.
(O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2003-y., 5-son, 63-modda; O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2005-y., 51-son, 375-modda; 2008-y., 52-son, 513-modda; 2009-y., 3-son, 9-modda, 15-son, 176-modda, 37-son, 403-modda; 2010-y., 37-son, 315-modda; 2011-y., 40-son, 411-modda; 2012-y., 52-son, 584-modda; 2014-y., 20-son, 222-modda, 36-son, 452-modda, 50-son, 588-modda; 2015-y., 33-son, 439-modda; 37-son, 978-modda; Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 17.10.2017-y., 03/17/448/0126-son; 01.01.2018-y., 03/18/455/0492-son; 30.01.2018-y., 03/18/463/0634-son; 21.03.2019-y., 03/19/531/2799-son, 23.10.2019-y., 03/19/572/3943-son; 04.12.2019-y., 03/19/586/4106-son; 14.12.2019-y., 03/19/594/4153-son; Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)